Abone Ol

Soğuk depolarda nem kontrolü, depolanan ürünlerin kalitesini ve dayanıklılığını korumak için kritik öneme sahiptir. Doğru bağıl nem seviyeleri, ürünlerin bozulmasını önlerken, yanlış nem seviyeleri çürüme, küflenme ve diğer kalite kayıplarına yol açabilir. Bu yazıda, soğuk depolarda ultrasonik nemlendirme tekniğini ve çalışma prensibini ele alacağız.

Soğuk Depolarda Nem Kaybı

Endüstriyel tip soğuk depolarda evaporatör oda içerisindeki havayı soğutmaya çalışırken dolaylı olarak sirküle ettiği havanın içerisindeki mutlak nemi yoğuşturarak drenaj ile atılmasını sağlar. Dolayısıyla içerideki nem dengesini bozar ve depoda saklanan taze meyve ve sebzelerin sağlıklı olarak muhafaza edileceği nem oranını düşürür. Evaporatör, bir süre sonra havanın içinde bulunan nemi yoğuşturduktan sonra artık meyve sebzelerin içerisinde bulunan suyun da azalmasına sebep olur. Bu da depoda bulunan meyve ve sebzelerin raf ömrünü kısaltır ve depolandığı süre boyunca fire vermesiyle sonuçlanır.

Ultrasonik Nemlendirme Nedir?

Ultrasonik nemlendirme, suyun ultrasonik titreşimler kullanılarak ince su damlacıklarına dönüştürülmesini sağlayan bir tekniktir. Bu yöntem, piezoseramik ismi verilen taşların saniyede yaklaşık 200.000 kere titreşerek suyu atomize etmesini sağlar. Atomize edilen su damlacıkları, genellikle 1 ila 5 mikron çapında çok küçük ve hafif damlacıklardır. Bu yüzden havaya kolaylıkla karışabilmekte ve uygulandığı ortamın nem oranını yükseltmektedir.

Piezosermaik diskler, nemlendirme ünitesi içinde bulunan atomizer plakalarının üzerinde farklı kapasiteler için farklı adetlerde konumlandırılırlar. Elektrik uygulanadığında titreşen, üzerine basınç uygulandığında ise elektrik akımı üretebilen bir malzeme olduğu için birçok alanda kullanılırlar.

Soğuk Depolarda Nemlendirme Uygulaması Nasıl Yapılır?

Birçok meyve ve sebze benzer saklama koşullarına sahiptir. Çoğunlukla 0°C/+4°C sıcaklık ve %85-%90 RH seviyeleri raf ömürlerinin en uzun olduğu iklim şartlarıdır.

Türkiye’de depolamanın en yaygın olduğu Mersin, Isparta, Antalya, Afyon, Adana, Karaman ve Niğde bölgelerinde limon ve elma başta olmak üzere bölgede yetişen diğer meyveler için kurulu depolar mevcuttur. Depoların giriş kısmında başta sıcaklık olmak üzere soğutma sisteminin birçok parametresini ayarlamaya yarayan kontrol panelleri bulunur. Bu paneller aracılığıyla oda içerisindeki nem, depolama boyunca kontrol altında tutulur. İhtiyaç durumunda devreye girerek içerideki havayı sabit bir nem seviyesinde tutmak için çalışır.

Depodaki havanın homojen nemlendirilmesi diğer bir önemli konudur. Bu homojenliği sağlamak adına nemlendirme ünitesi çıkışı genelde evaporatöre yakın tutulur ve evaporatör üzerinde bulunan fanların debisiyle üretilen nemin oda içerisinde sirküle edilmesi sağlanır. Böylelikle mutlak nem odanın en ücra köşelerine kadar ulaşmış olur.

Nemlendirme ünitesinin uygulaması aşağıdaki şemada olduğu gibi birkaç farklı yolla yapılabilir. Ünite oda dışında, içinde veya çatıda bulunabilir. Oda içerisindeki hava soğuk olduğu için PVC borularda yoğuşma riski vardır. Yoğuşan suyun, su tankına geri gönderilmesi amacıyla PVC borunun eğimli olarak uygulanması önerilir. Eğer mümkünse evaporatörün altında bulunan yoğuşma tavasının giderinin de nemlendirme ünitesi tankına bağlanması istenir. Bu yöntemle su tasarrufu sağlanır. Bunun yanında evaporatörün yoğuşturduğu suyun saf su olması sebebiyle nemlendirme ünitesinin sağlıklı çalışabilmesi için ideal bir yapıdadır.

Ultrasonik Nemlendirme Ünitesinde Bakım

Nemlendirme ünitesinde üretilen su saf sudur. Besleme suyunun içerisindeki tuz, mineral ve kireç buharlaşan saf su sonrasında çökelti oluşturarak atomizer üzerindeki disklerin üzerini kaplamaya başlar. Buna ek olarak atomizerler, nemlendirme ünitesinin bulunduğu ortamdaki toz, kir ve diğer partiküllerin etkisiyle zamanla kil ve çamur gibi bir yapıyla kaplanır. Kapasite düşer ve bir süre sonra çalışamaz duruma gelir. Aşağıda rutin bakımı yapılmayan bir nemlendirme ünitesinin iç yapısını görebilirsiniz.

Bu görüntüye engel olmak için nemlendirme ünitesinin kullanılmadığı zamanlarda içerisinde bulunan suyu, ünite üzerinde bulunan tahliye vanasıyla boşaltmak yeterlidir.

Oğuzhan Özgüç

Nordel Mühendislik Kurucusu

2013 yılında İstanbul Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Oğuzhan Özgüç, Makine Mühendisi lisans programını tamamlamıştır. Lisans hayatı boyunca özellikle iklimlendirme ve termodinamik alanında kendini geliştirmiş, Salim Özçelebi ve Kadir İsa gibi isimlerden eğitim almıştır. Meslek hayatına endüstriyel soğutma alanında başlayan Özgüç, daha spesifik bir termodinamiksel alan olan nemlendirme ve nem alma tarafına yoğunlaşmıştır. Görev aldığı firmalarda satış departmanında çalışmış ve 2023 yılının başlarından itibaren Nordel Mühendislik’te kurucu ve İş Geliştirme Müdürü olarak çalışma hayatına devam etmektedir. Nordel Mühendislik firmasına ait “Vaporatic” tescilli markası altında endüstriyel nemlendirme ve nem alma üniteleri ile Türkiye ve yurtdışı olmak üzere özellikle soğuk oda, tekstil, ilaç, hastane, savunma ve gıda depolama gibi birçok alanda proses nemlendirme ve nem alma projesi gerçekleştirmiştir. Çalıştığı projelerin önemli bir kısmını klima santrali üreticileri ile müşavirlik firmaları ile birlikte takip eden Özgüç, direkt olarak yatırımcılar ve son kullanıcılar tarafında da enerji verimliliği alanında aktif olarak çalışmaktadır. Güncel olarak devam eden projelerinin başında Rusya’da bulunan Soçi Golf Kulübü, EAE Elektrik DL4 fabrikası, Irak ve İran’da tütün depolama alanları, Katar ve Pakistan’da otomobil boyahane nemlendirme prosesleri gelmektedir.