Abone Ol

GÜNLÜK KAPASİTE: 200 m³

İLGİLİ TARAFLAR: İGA, MNG TESİSAT, META MÜHENDİSLİK ARITMA

KONTROL: KİMYA YÜK. MÜH.CAVİT YENİGÜN

Üzerinde yaşadığımız gezegende ulaşılabilir tatlı su oranı yaklaşık %3 ‘tür. Çevre kirliliğinin tehlikeli sınırlara ulaşması, küresel ısınma ve buna bağlı gelişen iklim değişiklikleri gelecekte kullanılabilir suya ulaşmakta daha da zorlanacağımızın işaretini vermektedir. Bu sebeple günümüzde dünya devletleri ve onların yerel yönetimleri su yönetimi konusuna daha duyarlı olmak zorunda kalmaktadırlar. Endüstriyel tesislerde yapıldığı gibi, domestik alanlarda da mümkün olan her türlü yapıda suyun geri kazanılması önem kazanmış durumdadır.

İnsanların günlük yaşam faaliyetleri nedeniyle meydana gelen atık sular ‘’evsel atık su’’ olarak tanımlanır. Evsel atık su, gri su ve siyah su olmak üzere iki ana başlık altında değerlendirilir. Lavabo, duş, çamaşır ve bulaşık makinelerinden gelen sular ‘’gri su’’, tuvalet suları ise “siyah su“ olarak adlandırılır.

3.Havalimanı Terminal binasında lavabolardan gelen gri su geri kazanımı tesisi ile hem ekonomik tasarruf hem de temiz su rezervinde tasarruf edilmesi planlanmıştır.  Duş ve Lavabolardan gelen sular düşük konsantrasyonda bakteri ve kimyasal madde içermekte olup, kirleticiler olarak; bakteri, saç, askıda katı madde, organik madde, yağ ve gres, sabun kalıntıları sayılmaktadır. Tesiste günlük kapasitesi 200 m³ olarak hesaplanan gri suyu arıtmak için membran-bio-reaktör (MBR) yöntemi uygulanmıştır.

Gri su arıtma sisteminde ham su ve havalandırma reaktörüne blower ile oksijen beslemesi yapıldığı için, kullanılacak depoların malzemesi doğru seçilmelidir. Suya pompalanan havadaki oksijen yüksek derecede korozyona sebep olur. Bu projede, ham gri su, havalandırma reaktörü ve arıtılmış gri su depoları için, Meksis firmasının üretmiş olduğu gıda tüzüğüne uygun, içme suyu uygunluk belgesi, NSF ve WRAS belgeleri bulunan sıvı membran kaplı modüler çelik depolar tercih edilmiştir. Meta Mühendislik olarak geçmiş uygulamalarımızda edindiğimiz deneyimler neticesinde bu sistem için sıvı membran kaplı çelik depoların kullanımını uygun gördük.

MBR (Membran-Bio-Reaktör) prosesi için Almanya menşeili Microdyn Nadir firmasının üretmiş olduğu Bio-Cel model flat sheet tip membranlar kullanılmıştır. Her biri 100 m2 olan 5 ayrı modül ile toplamda 500m2 flatsheet tip membran ile arıtım gerçekleştirilecektir. Bio-Cel modüllerde, arıtılmış suyun (permeate) modülün ortasından alınması sebebiyle basınç kayıpları minimum düzeyde tutulmaktadır. Membranlar seriler halinde dikey olarak birleştirilerek modül oluşturulur.

Konvansiyonel plaka ve çerçeve ile üretilmiş olan modüllerdeki membranlar, plastik plakaya monte edildikten sonra çerçeveye yapışkanla veya kaynak kullanılarak yapıştırılmış durumdadır. Bu tip modüllerde membranda oluşabilecek herhangi bir delik, tesisten filtre edilmemiş suyun kaçmasına neden olur. Bio-Cel modüllerinde ise özel bir laminasyon uygulanarak, membranda oluşacak herhangi bir zarar durumunda ara parça materyali sistemdeki biokütlenin de yardımıyla zarar gören yerin kapatılmasını sağlar. Bu yüzden bakteriler ve partikül maddeler membranın zarar görmesi durumunda bile membrandan geçemezler. Laboratuvar çalışmaları en zorlu koşullarda bile membranın kendisini 2 dakikadan az bir sürede tamir ettiğini ortaya koymaktadır.

Dıştan içe doğru düşük basınçta süzme yapan flatsheet membranlar, periyodik olarak sadece arıttığı suyla içten dışa doğru kendi kendini yıkamaktadır. Membran reaktörüne beslenen hava, aynı zamanda membran modüllerine de bağlanmaktadır. Sistem çalışırken, hem oksidasyon yapmakta hem de membran yüzeyi üzerinde mekanik temizlik yaparak, gözenekleri kapatmış olan aktif çamuru süpürmeye yardımcı olmaktadır. İçerden dışarıya düşük basınçla gönderilen su, membran gözeneklerine ters taraftan giriş yaparak membranın temizlenmesini sağlamaktadır.

Ham Su Kaynakları: Duş, lavabo, eviye, bulaşık, çamaşır, süzgeç, paspas yıkama

Tablo 1 : Ham su değerleri

Tablo 2: Taahhüt edilen çıkış parametreleri

Duş, lavabo, eviye, bulaşık, çamaşır, süzgeç, paspas yıkama gibi kullanım alanlarından toplanan suyun içinde bulunması muhtemel katı maddelerin (saç, kıl, vb.) gri su toplama havuzuna girmesine engel olmak ve dolayısıyla mebranların tıkanmasını önlemek amacıyla sistemde bir adet tambur elek filtre kullanılmıştır. Ham su deposu, nitrifikasyon tankı ve MBR tankı eş zamanlı olarak blower ile havalandırılarak, hem oksidasyon sağlanmış hem de bina mahalinde koku oluşmasına engel olunmuştur. Blower çalışırken depo konstrüksiyonunda oluşan titreşime engel olmak ve cıvata bağlantılarının gevşemesine engel olmak için tüm depolar özel profillerle dıştan takviye edilmiştir.

Arıtılmış su membranlardan tek bir özel pompa ile vakum yapılarak çekilmektedir. Periyodik ters yıkama zamanlarında yine aynı pompa ile membranlara arıtılmış su tankından besleme yapılmaktadır.

Prosesin kontrolü için kurulan otomasyon panosu ile sistemde yapılan her türlü analitik ölçüm analog veri olarak PLC ile ilişkilendirilmiş, transmitterlerden gelen veri kayıt altına alınıp ve arşivlenecek şekilde bir yazılım yapılmıştır. Sistem işletme parametrelerinin tamamı operatör panel üzerinden izlenebilmektedir. Sistemde depo seviyeleri, trans-membran basıncı, üretim ve ters yıkama debileri analog olarak ölçülmektedir.

İstanbul 3.Havalimanı, terminal binasında kurduğu gri su arıtma sistemi ile günde 200 m³ su tasarrufu yaparak, yılda (10-13 TL/m³ su) yaklaşık 800.000TL kazanç sağlayacak ve çevreye duyarlı yeşil bina statüsünde olacaktır.

EDİTOR