Mechanic Tesisatta Sistem Seçimi Kilit Rol Oynar

Mechanic Tesisatta Sistem Seçimi Kilit Rol Oynar

Kurulduğu günden beri mekanik tesisat proje dizaynı konusunda yurtiçi ve yurtdışı konfor ve endüstriyel tatbikatlarda uzmanlaşarak sektörün öncü firmalarından olan Giray Mühendislik firma sahibi Serper Giray ile geçmişten günümüze bir yolculuğa çıktık. Tasarımcılığın dünü-bugünü ve önemli projeleri hakkında sohbet ettik. Keyifle okumanızı diliyoruz.

Kısaca kendinizden bahseder misiniz?

1940 Üsküdar Burhaniye doğumluyum. Babam subay olduğu için Türkiye’nin her tarafında bulundum. İlkokulu Bolayır’da, Kars’ta, Kartal’da, ortaokulu Kars, Pendik, Üsküdar’da okudum. İlkokul’da 5 yer, ortaokul’da 3 yer. Nihayet liseyi tek bir yerde, Haydarpaşa Lisesi’nde tamamladım. Bu göçebe hayatının iyi tarafı Türkiye coğrafyasını ve iklimini ve insanlarını yaşayarak tanımam oldu. Üniversite için Robert Kolej’in sınavlarına girdim. Mezuniyetten sonra askerliğimi tamamlayıp 1966 yılında Tokar şirketinde klima konusunda yetişmek üzere işe başladım.
Bana ilk gün “Klimada ısı kazancı hesabı nasıl yapılır” kitabı’nın 1. kısmını verdiler, bunu oku dediler. Sektördeki çalışma hayatıma bu şekilde başlamış oldum. Todori Karakaş’ın kurduğu bu firmada, sektördeki birçok değerli isim çalışmıştır. Engin Kenber, Üzeyir Garih, Ahmet Özköseoğlu ve daha kimler kimler. Klima konusunu öğrenmemde iki büyük şansım oldu. Birincisi mükemmel tecrübeli mühendisler olan patronlarım Samim Arduman ve Kamil Öztop ikincisi ise Carrier literatürleri. Burada çalışırken hem proje hem de tatbikatını yapardık. Teori ve pratiği aynı zamanda yapma kazancımız oldu. İlk önemli işim İstanbul Ticaret Odası’nın Haliç kıyısındaki ( Ticaret Sarayı ) binasının tatbikatını yapmak oldu. Çıraklık devresini böylece atlattım.
Özetle,1966-72 yıllarında Tokar’da sonra bir yıl Intercontinental projesi için Selnikel’de ve 1973-78 yılları arasında Entes’te çalıştım. 1979 yılında ise kendi firmamı kurdum ve bugüne kadar devam ettik, ediyoruz.

Tasarımcılığın dünü ile bugününü karşılaştırır mısınız?

Bugünü dün ile karşılaştırdığımda çok ilerideyiz. Bu yere gelmemizde bilgisayar yaygınlaşıp proje hizmetine girmesi ve malzeme satıcılarının katkısı çok olmuştur. 1966’da işe başladığımda ısı kazancı hesaplarının nasıl yapılacağı ile tasarımcılığa merhaba dediğimizi söylemiştim. 1982 yılında ilk defa bilgisayar yardımı ile TC. Riyad Büyük Elçilik Binası hesaplarını yaptık. Bu vakte kadar 16 yıl içinde takriben 6000 sayfalık el ile yapılan hesaplarım oldu. Bu çok meşakkatli bir iştir. Ancak şunu da söylemeliyim ki bilgisayarı kullanmadan evvel bilmeniz gereken, hesap şeklinin mantığı ve mekanizmasıdır. Bundan dolayı genç mühendislere hep elle hesap yapmayı bilin ama yapmayın derim. Programların ücretsiz olarak bazı firmalarca dağıtımı, ki çok iyi oldu, 1982 sonrası sektörde bir patlama yarattı. 1992 yılında Türkiye’de ilk defa bilgisayar ile çizim’e başladık. Bilgisayarın burada da devreye girmesi sektör için ikinci bir gelişme yarattı. 2006 yılında da 3D olarak bir otel projesinin tamamını yaptık. Fakat 3D çizimin sektörde yaygınlaşması 2010 yılı sonrası yeni programlar ve çok daha güçlü bilgisayarlar ile oldu. İnanıyorum ki bu olay sektörün daha da iyi bir yere gelmesini sağlayacaktır. Ayrıca mekanik tesisat dergilerinin yenilikler ile ilgili yayınları, Ashrae yayınları,  internetin varlığı, bilgiye günü gününe ulaşılmasını sağlamaktadır.

Bize projelerinizi anlatır mısınız?

Bir değil birkaç sevdiğim projeden bahsedeyim. Taksim meydanındaki, Hotel Intercontinental İstanbul Projesi, bugünkü The Marmara 1973 senesinde tamamlandı. O tarihte İstanbul’da Hilton, yaptığımız Intercontinental, bununla aynı tarihte biten Sheraton, Ankara’da Büyük Ankara Oteli, İzmir’de İzmir Efes Oteli Türkiye’nin beş yıldızlı otellerdi.
Bu ilkler beş yıldızlı klasik otel dizaynında daha sonraki tatbikatlara örnek olmuşlardır. 1970’li yıllarda İstanbul elektrik kısıntıları ve kesilmeleri sıkça görüldüğü için ve o tarihlerde jenaratör kapasitelerinin sınırlı olması, Intercontinental’in soğutucularının absorbsiyon cihazı olarak seçilmesine neden oldu. Absorbsiyon cihazları yirmi yıl kadar hizmet verdikten sonra santrifüjlü cihazlarla değiştirildi. Otel otomatik kontrol sistemi pnömatik olarak yapıldı. Sonraki yıllarda elektronik kontrol çıkıp yaygınlaştığında benim bu sisteme adapte olmam çok kolay oldu, çünkü elektronik kontrolünün esası ve mantığı pnömatik kontrole dayanmaktadır.
Diğer bir proje 1986 yılında yaptığım Galleria Ataköy Alışveriş merkezidir. Bu tesis Türkiye’nin ilk alışveriş merkezi olmuştur. Böylece Türkiye’de alışveriş merkezi tabiri ile tanışmış olduk. Bu dizaynda seçilen VAV sistemi de Türkiye’nin ilk VAV tatbikatıdır. Daha sonraki yıllarda VAV sistemi çok yaygınlaştı.
Yaptığım konut proje örnekleri; Kemer Country muhtelif fazları, Casaba gibi dizaynlar villa tipi tatbikatlardır, Şişli Beytem Plaza ise, yüksek bina konut tatbikatlarındandır. Seçilen sistemler müşteri isteklerini karşılayan, aynı zamanda makul maliyeti olan, mühendislik katkılarıyla konfor şartları ve düşük enerji sarfiyatları mükemmelleştirilen her bir tatbikata uygun sistemler oldu. Mühendisin vazifesi de zaten budur. Büyük alanlı süper lüks konut tatbikatlarında, genelde çift kanallı VAV sistemleri seçildi.
Anlatmak istediğim son bir proje 73.000 m² kapalı alan üzerine kurulu İstanbul Kozyatağı’nda AND Ofis Binasıdır. Yapıda dış hava temin eden klima santralarında ısı geri kazanım üniteleri yanında, soğutucu serpantin etrafında, ilave at nalı (horse shoe) üniteleri kullanılarak nem alma işlemi daha verimli hale getirilmiş, yaz cihaz çıkış havasının sıfır enerji ile son ısıtılması sağlanmıştır. Böylece kullanılan terminal ünitelere çok az bir nem alma vazifesi kalmıştır ve enerji tasarrufu azami değere çıkarılmıştır. Binada %40 enerji tasarrufu sağlanmıştır.  Gri su, yağmur suyu, HVAC cihazları yoğuşma suları’nın toplanıp yeniden kullanılması sayesinde toplam su tasarrufu %49 olmuştur. Bina LEED Platin sertifikası adayı ve LEED Platin ön sertifikasını almış durumdadır.

Sosyal Medyada Paylaşın:

2 yorum

  1. Dostum Serper’in verdiği röportajı büyük bir zevkle okudum.Çünki aradan geçen zaman diliminde anlattıkları bana sanki sanal alemde yolculuk yaptırdı.67 li yıllarda Tokar da bende çalışmıştım.Tokar mekanik tesisat konusunda Ülkemizin bir branş üniversitesdir diyebilirim.Sevgili Serper bu konuda en yetenekli meslektaşlarımızdan biridir.Kendisine daha nice başarılara imza atması için uzun ömürler dilerim. Mak.Müh.Feyzullah KILIÇ

  2. Tesadüfen sarper ağabeyimin röportajını okudum. Benim de Tokar da olduğum o yıllarda onun tesisat ressamlığını yaptım,işine titiz ve detaycı ama o derece tevazu sahibi ve sevecendi. Tokar lı yıllarından bahsederken Türkiye’nin mekanik tesisat,kurucularını dile getirdi,bu vesile ile yaşayanlara sağlıklı Ömür vefat edenlere rahmet diler,Sarper ağabeyime Feyzullah arkadaşım gibi nice başarılar ve sağlıklı ömür dilerim. İnş.Müh. Ali Ulvi KARAKILIÇ

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

123. Sayımız Yayında.