Fan coil termostatları çalışma prensipleri nelerdir bir göz atalım…

Öncelikle fan coil cihazları nedir ve hangi prensipte çalışır kısaca açıklayayım. Fan ve serpantin (coil) olmak üzere iki parçadan oluşan Fan Coil Üniteleri en temelde ısıtma ve soğutma görevi için kullanılan cihazlar haline gelmişlerdir. Mahaldeki havayı ısıtmak veya soğutmak, yani iklimlendirmek için öncelikle serpantinlerden su akışı sağlanmaktadır. Kapalı devre olan bu sistem, merkezi bir kazan veya soğutucu (chiller) vasıtası ile serpantinleri beslemektedir. Isınan veya soğuyan serpantinler mahaldeki havanın fan vasıtası ile serpantinler üzerinden geçirilmesi sonucu yine mahale döndürülmektedir. Böylelikle serpantinlerden geçerken aldığı ısıyı mahale aktarmaktadır.

Fan coiller kontrol edilebilmeleri için termostata ihtiyaç duyarlar. Birçok fonksiyona sahip oda termostatları mevcuttur. Fan coillerin en verimli bir şekilde çalışması için termostat seçimlerinin iyi bir şekilde yapılması gerekmektedir. Seçim yapmamızda faydalı olacak bilgileri aşağıda soru cevap şeklinde açıklamaya çalışacağım.

2 borulu fan coil ne demektir?

Fan coil sistemleri içlerinde ısıtma veya soğutma suyunun geçtiği serpantinlerden oluşmaktadır. 2 borulu diye tabir edilen sistemlerde bir adet serpantin vardır ve bu serpantinin bir giriş bir de çıkış kısmı olması nedeni ile 2 borulu sistem diye tabir edilir. 2 borulu sistemlerde dönemsel olarak sıcak su veya soğuk su aynı serpantinler üzerinden geçirilmektedir. Termostat vasıtası ile serpantinden su geçişi motorlu vanalar vasıtası ile kontrol edilebilmektedir. 2 borulu fan coil sistemlerinde bir adet motorlu vana kullanılması gerekmektedir. Yaygın olarak On/Off çalışan 230VAC beslemeli NVMZ modelleri tercih edilmektedir. RT226-E4 model termostat 2 borulu sistemlerde kullanılabilen bir modeldir.

4 borulu fan coil ne demektir?

Fan coil sistemleri içlerinde ısıtma veya soğutma suyunun geçtiği serpantinlerden oluşmaktadır. 4 borulu diye tabir edilen sistemlerde iki adet serpantin vardır ve bu serpantinlerin bir giriş bir de çıkış kısmı olması nedeni ile 4 borulu sistem diye tabir edilir. 4 borulu sistemlerde sıcak su ayrı soğuksu ayrı serpantinleri kullanır. Termostat vasıtası ile serpantinden su geçişi motorlu vanalar vasıtası ile kontrol edilebilmektedir. 2 borulu fan coil sistemlerinde bir adet motorlu vana kullanılması gerekmektedir. Yaygın olarak On/Off çalışan 230VAC beslemeli NVMZ modelleri tercih edilmektedir. RT226-E4 model termostat 4 borulu sistemlerde kullanılabilen bir modeldir.

Yaz/Kış veya Isıtma/Soğutma modu ne demektir?

Fan coil sistemleri ısıtma ve soğutma işlemi görmesi nedeni ile yaz veya kış dönemlerinde ısıtma veya soğutma yapması istenmektedir. Bu seçenek mod kısmından ayarlanabilmektedir. RT226-E4 model termostat manuel olarak ısıtma veya soğutma mod seçimi yapabilmektedir. Isıtma seçimi yapıldığında ortam sıcaklığının üzerine set değer girilmesi durumunda fan coil devreye girer ve ortamı ısıtmaya çalışır. Tam tersi durumunda da ortamı soğutmaya çalışır.

Fan kontrol ne demektir?

Genellikle fan coil sistemlerinde kullanılan fan motorları 3 kademeli hıza sahip motorlar olarak tercih edilmektedir. Bu kademeler sayesinde fan hızı manuel olarak ayarlanmaktadır. Bazı termostatlar fan hız ayarını ortam sıcaklığı ve set edilen sıcaklık arasındaki diferansiyel baz alınarak otomatik olarak ayarlayabilmektedir. Örneğin mekanik model olan RT226-E4 termostat bunu otomatik olarak yapamazken RT226-R4 model termostat fan hız ayarını isteğe göre manuel veya otomatik olarak kendisi ayarlayabilmektedir. Ortam sıcaklığı ısıtma veya soğutma modunda istenilen ısıya eriştiğinde serpantinleri kontrol eden motorlu vanalar termostat vasıtası ile otomatik olarak kapanır ve aynı zamanda fan da kapanır. Bu özellik sadece TR-110M model termostatta olmamaktadır. TR-110M model termostat ortam istenilen ısıya ulaşsa bile motorlu vanaları kapatırken fanı devrede bırakır. RT226-E4 model ve RT226-R4 model termostatlarda termostatik fan kontrolü olarak da adlandırılan, ortam ısısı set edilen değere ulaştığında motorlu vanayı ve fanı devre dışı bırakabilmektedir.

Sıva üzeri veya sıva altı montaj ne demektir?

Fan coil termostatları büyük oranda koşullandırılmak istenen mahalde yerden 1,5m yükseklikte duvara monte edilir. Bazı termostatlar sıva üzeri modeller olup arkasında herhangi bir buat kutusuna gerek duymadan her türlü yüzeye monte edilebilirler. Mekanik termostat modellerinde RT226-E4 ve dijital termostat modellerinde ise RT226-R4-B modeli sıva üzerine çok rahatlıkla monte edilebilmektedir. Sıva altı modellerinde ise RT226-R4 model montaj kısmında duvarda kare tip buat kutusuna ihtiyaç duymaktadır. Sıva altı ve sıva üzeri modellerdeki tek fark sıva altı modelin ankastre olarak daha az çıkıntı sağlaması ile daha estetik bir görüntüye sahip olmasıdır.

Termostatlara ayrıca sensör bağlamak gerekli midir?

Termostatlar adından da anlaşılacağı gibi sıcaklığa göre kontrol sağlayabilen cihazlardır. Her termostat kendi üzerinde sıcaklık algılayıcısı bulundurmaktadır. Bunlar genellikle dijital modellerde civalı algılayıcılar olup mekanik modellerde bimetal algılayıcılardır. Mahal ısısı kontrolü yapacak termostatlarda harici sensör bağlamak gerekli değildir.

Kapı/Pencere kontak çıkışı ne anlama gelir?

Termostatlar üzerlerinde On/Off butonları bulunan cihazlardır. İstenildiği takdirde manuel olarak çalıştırılır veya kapatılır. Bazı koşullarda ısı kaybını önlemek ve enerji tasarrufu sağlamak amaçlı kapı veya pencerelere açık/kapalı bilgisi alınabilecek anahtarlar konulur. Bu anahtarların verdiği bilgi doğrultusunda termostat çalışır veya otomatik olarak kapatılır. Böylece bir pencere veya kapı açılması durumunda fan coil kapanarak enerji tasarrufu sağlayacaktır. Bu işlem otel odalarında kart okuyucular da dahil edilerek oda kullanımda olduğu sürece fan coilin çalışması sağlanabilecektir. Bu sistem mekanik modellerde mümkün olmamakla beraber RT226-R4-B model termostatta mevcut bir özelliktir.

Haberleşebilen termostat ne demektir?

Termostatlar genellikle fan coili kontrol etmek için kullanılan cihazlar olduğundan bağımsız olarak çalışırlar. Büyük kompleks binalarda bu termostatların merkezi bir sistem üzerinden kontrol edilmek istenmesi enerji tasarrufu açısından gerekli hale gelmiştir. Termostatlar mahalde kullanıcı tarafından manuel olarak kullanılabilmenin yanı sıra merkezi bir sistem üzerinden ayrıca kontrol edilebilmektedir. Bu tip bilgi alışverişi sağlayan termostatlar genellikle Modbus, BACnet, KNX protokolü gibi en yaygın haberleşme protokolleri ile merkezi sisteme bilgi verebilmektedirler.

Haftalık program ve timer özelliği arasındaki fark nedir?

Standart model termostatlar genellikle haftalık program özelliği bulunmayan termostatlardır. Bazı kullanım amaçlarına göre haftalık program veya timer istenen bir özellik olabilir. Haftalık program özelliği; haftanın yedi günü için ayrı ayrı program yapabilme, hafta içi ve hafta sonu diye iki ayrı seçenekle program yapabilme gibi seçeneklere sahiptir. Timer özelliği ise 15dk sürelerin kat sayıları için termostatın açılma veya kapanma zamanlamasını yapabilme özelliğidir. Timer on olarak 30 dakika seçildiğinde termostat 30 dakika sonra otomatik olarak açılacaktır. Timer off seçeneği ise tam tersidir.

Yeni trend EC fan coil nedir?

EC (Electronically Commutated) olarak tanımlanan fan coiller aslında oransal olarak kontrol edilebilen fan motorlarına sahip modellerdir. Bu modeller set edilen ısı değeri ile ortam ısısı arasındaki diferansiyel ısı değeri doğrultusunda fan hız ayarını ayarlayabilen modellerdir. Fan hızı 0-10V DC veya 4-20mA olarak komutlandırılır. Diferansiyel ısı ne kadar fazla ise gönderilen volt veya amper o oranda artar ve fan hızı bu doğrultuda değişir. Konfor bakımından en elverişli sistemlerden birisi olması nedeni ile yeni tarz fan coiller bu şekilde tercih edilmektedir. Bu konfor ihtiyacını bir adım ileri götürmek istersek vanaların da oransal seçilmesi ile en hassas kontrol sağlanması mümkündür. Fan coil termostat modelleri arasında RT226-F serisi modellerde bu özelliklere sahip seçenekler mevcuttur.

Fan coil termostatını en verimli nasıl kullanabiliriz?

Termostatların asıl görevi mahaldeki ısıyı belli değerde sabit tutarak konfor sağlamaktır. West Midlands Halk Sağlığı Gözlemevi (İngiltere) uyarınca, kış mevsiminde bir oturma odası için yeterli düzeyde sıcaklık 21°C, yaşanılan diğer odalar için ise en az 18°C’dir. Gözlemevi, hareketsiz (oturan) yetişkinler için konforlu bir oda sıcaklığını ise en fazla 24°C olarak vermektedir. Bu değerler bağlamında termostat üzerinden ayarlanacak olan ısı değeri ile konfor sağlamanın yanında enerji tasarrufu da sağlanabilmektedir. Termostat kullanımında en yaygın kullanım hatası; ortam ısıtılmak isteniyor ise termostatın en yüksek sıcaklığa set edilmesi veya soğutulacağı zaman da en düşük sıcaklığa set edilmesidir. Bilinmesi gerekir ki, en üst ve en alt değere set etmek ortamın daha hızlı ısınmasını veya soğumasını sağlamamaktadır.

Hexa Controls markası ile satışını gerçekleştirdiğimiz fan coil ekipmanları ve daha fazlasını Kontrolyum.com adresinde bulabilirsiniz.